Verleden onder je voeten: een reis door de geschiedenis van oud-hollandse tegels
Oud-Hollandse tegels, ook bekend als Delfts blauwe tegels, hebben een rijke geschiedenis die teruggaat tot de 16e eeuw. Deze versierde keramieken tegels, die in Nederland werden geproduceerd, zijn wereldwijd populair geworden vanwege hun unieke ontwerpen en hoogwaardige ambacht. De vroege tegels waren voornamelijk wit en blauw, geïnspireerd op porselein uit het Chinese Ming-dynastie. Naarmate de tijd vorderde, begonnen fabrikanten meer kleuren zoals groen, rood en paars in hun ontwerpen te verwerken. Oud-Hollandse tegels waren zeer geliefd vanwege hun prachtige handgeschilderde ontwerpen, die vaak taferelen uit het dagelijks leven, landschappen en dieren afbeelden. Ze werden vaak gebruikt om woningen te decoreren, vooral rond open haarden, in gangen en in keukens. Bovendien hebben deze tegels ook een religieuze betekenis gehad en zijn ze gebruikt in kerken en andere godsdienstige gebouwen. Tijdens de 17e en 18e eeuw, de hoogtijdagen van de productie, werden honderdduizenden tegels gemaakt. Ze zijn een belangrijk onderdeel van het culturele erfgoed van Nederland en zijn vandaag de dag zeer gewild bij verzamelaars en liefhebbers van kunst en antiek.
Productieproces van oud-hollandse tegels
Vanaf het begin tot het einde, het productieproces van Oud-Hollandse tegels is een ambachtelijke procedure die aandacht, nauwkeurigheid en vakmanschap vereist. Eerst worden de klei en het zand gemengd om de basis te vormen. De klei wordt met de hand in een vierkante mal gedrukt, waar het dan moet drogen. Na het drogen worden de tegels gebakken. Dit gebeurt in een oven die een temperatuur van bijna 1.000 graden Celsius kan bereiken. Het bakproces kan weken duren, afhankelijk van de grootte en dikte van de tegels. Vervolgens wordt het karakteristieke blauwe decor van de Oud-Hollandse tegels aangebracht. Dit gebeurt door een gespecialiseerde kunstenaar die de ontwerpen met de hand op de tegels schildert. Elk ontwerp is uniek en vraagt veel tijd en toewijding. Nadat de ontwerpen zijn aangebracht, worden de tegels opnieuw gebakken om de decoratie permanent te maken. Dit is het laatste proces voordat de prachtige Oud-Hollandse tegels klaar zijn voor gebruik. Elk stuk is een weerspiegeling van het geduld en de vaardigheid van de kunstenaar.
Iconische ontwerpen op oud-hollandse tegels
Bij een verkenning van Oud-Hollandse tegels duiken keer op keer bepaalde iconische ontwerpen en patronen op. U zult ongetwijfeld de bekende blauwe en witte kleurstelling herkennen, geïnspireerd door de Chinese porselein kunst. De Oud-Hollandse tegel is bijna synoniem geworden met deze kleurcombinatie. Een tweede kenmerkend ontwerp is dat van de natuur; bloemen, vogels en andere dieren behoren tot de meest voorkomende afbeeldingen. De Hollanders hebben altijd een sterke connectie gevoeld met de natuur, wat sterk tot uiting komt in hun tegelkunst. Een ander iconisch ontwerp dat vaak voorkomt, is de scheepvaart. De schepen verbeelden de glorieuze tijd van de Nederlandse zeevaart en handel, een periode van ontdekking en welvaart. Deze maritieme tegels zijn een prachtige weergave van de Nederlandse maritieme geschiedenis. Ook zijn er veel tegels met bijbelse taferelen te vinden. Deze tegels vertellen verhalen uit de bijbel en waren een manier om het geloof te uiten en te verspreiden. De variatie in ontwerpen en patronen op Oud-Hollandse tegels is indrukwekkend en elke tegel vertelt zijn eigen verhaal.
Oudhollandse tegels in architectuur
Oud-Hollandse tegels hebben een belangrijke invloed gehad op de architectuur, vooral in Nederland. Deze kenmerkende blauw-wit gekleurde tegels, veelal versierd met karakteristieke taferelen en motieven, kunnen we nog altijd zien in vele historische gebouwen. Het gebruik van deze tegels was niet enkel decoratief. Ze werden binnen en buiten gebruikt, aan gevels, muren, vloeren maar ook in keukens en badkamers. Ze functioneerden als een soort isolatie, bescherming tegen vocht en vuil en waren gemakkelijk schoon te maken. De Oud-Hollandse tegels hebben ook bijgedragen aan de visuele identiteit van de Nederlandse architectuur. Denk aan de grachtenpanden in Amsterdam of de oude boerderijen in de provincie. De tegels vormen een stukje cultureel erfgoed, dat bewaard blijft in moderne architectuur. Ze zijn terug te zien in eigentijdse ontwerpen; een knipoog naar het verleden. Het gebruik van Oud-Hollandse tegels ziet u ook in hedendaagse architectuur. Ze worden hergebruikt in renovatieprojecten, maar ook nieuw geproduceerd. Zo blijft dit stukje Oud-Hollandse erfgoed levend.
